Ojzer Warszawski

---

Życie i twórczość

Ojzer Warszawski zadebiutował w świecie literatury w kontekście ciekawych wydarzeń życiowych. Przyszedł na świat w rodzinie, która łączyła profesję nauczyciela i sklepikarza, co niewątpliwie miało wpływ na jego późniejszą twórczość. W czasie I wojny światowej jego rodzina zdecydowała się na przeprowadzkę do Warszawy, gdzie artysta nawiązał nieformalne związki z awangardową grupą literacko-artystyczną „Hałastra”.

W 1920 roku zadebiutował powieścią pt. Szmuglerzy (jid. ‏שמוגלאַרס‎ Szmuglars), która zyskała ogromną popularność i doczekała się czterech wydań do 1926 roku. Akcja tej powieści rozgrywa się pod koniec I wojny światowej i ukazuje życie przemytników, którzy podróżowali pomiędzy małym miasteczkiem a stolicą, a także demoralizację społeczności żydowskiej pod okupacją niemiecką. Uznawana jest za szczytowe osiągnięcie Warszawskiego, a także za kluczową pozycję w kontekście żydowskiego naturalizmu. W kolejnych latach tworzył głównie opowiadania, które publikowane były w różnych czasopismach w jidysz.

W 1923 roku podjął decyzję o opuszczeniu Polski, a w 1924 osiedlił się w Paryżu, gdzie skoncentrował się głównie na malarstwie oraz krytyce literackiej. W stolicy Francji powstały dwie kolejne części jego trylogii: Mundur (jid. ‏דער מונדיר‎ Der mundir) oraz Żniwa (jid. ‏שניט־צײַט‎ Sznit-cajt), tym razem jednak nie zdobyły one takiej samej popularności, jak pierwsza część. W późniejszym okresie zaczął publikować eseje dotyczące sztuki, w tym również tych, które dotyczyły pracy jego przyjaciela Marca Chagalla.

Do literackiej działalności powrócił krótko przed wybuchem II wojny światowej, a także w czasie jej trwania. Większość tych utworów, które przyjęły formę obszernych notatek, niestety nigdy nie doczekała się publikacji. W trakcie II wojny światowej ukrywał się na południu Francji, a później w Rzymie. Niestety, jego los potoczył się tragicznie, gdyż został aresztowany przez włoskich faszystów i deportowany do Auschwitz, gdzie stracił życie w 1944 roku.

Tłumaczenia twórczości na język polski

Ojzer Warszawski jest autorem, którego twórczość została przetłumaczona na język polski, w tym powieść zatytułowana Szmuglerzy. Ta fascynująca powieść w trzech częściach była przetłumaczona przez Monikę Adamczyk-Garbowską oraz Magdalenę Rutę. Publikacja ukazała się w 2018 roku, wydana przez Stowarzyszenie „Nad Bzurą” we współpracy z Wydawnictwem Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, z siedzibą w Sochaczewie i Lublinie.

Warto zaznaczyć, że książka nie zawiera numerów stron, co sprawia, że jest to wyjątkowy przykład publikacji. Jej numer ISBN to 978-83-927106-5-3, co umożliwia łatwą identyfikację wśród różnych książek na rynku wydawniczym.

---

Oceń: Ojzer Warszawski

---