Trojanów (Sochaczew)


Trojanów to historyczna osada, która w chwili obecnej stanowi integralną część miasta Sochaczew, ulokowanego w malowniczym województwie mazowieckim.

Znajduje się on na lewym brzegu rzeki Utraty, co dodaje mu niepowtarzalnego uroku i sprawia, że jest miejscem o bogatej historii oraz atrakcyjnym dla turystów.

Historia

Trojanów to miejscowość, która skrywa w sobie bogatą i fascynującą historię. Na jej terenie znajduje się cmentarzysko przedsłowiańskie z 500 roku p.n.e. Ponadto, znana jest jako siedziba księcia Konrada Mazowieckiego. W 1222 roku, w trakcie jego pobytu w grodzie, miało miejsce znaczące wydarzenie – podpisano akt erekcyjny parafii oraz kościoła. Książę, preferując Trojanów, często odbywał tam sądy, pokazując większą sympatię dla tego miejsca niż dla Sochaczewa. Od 1445 roku Trojanów stał się własnością szlachecką.

Wskutek rozbiorów Polski, miejscowość ta znalazła się w zaborze rosyjskim. W XIX-wiecznym Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego źródła z tego okresu wskazują, że Trojanów uznawany był za odrębną wieś oraz folwark w powiecie sochaczewskim, w gminie Chodaków, a także parafii Trojanów. W tym okresie wieś ulokowana była około 1 km od Sochaczewa. W skład miejscowości wchodził drewniany kościół oraz lokalny browar, który produkował piwo na rok o wartości 6000 rubli.

Rok 1827 przyniósł wzmiankę o 32 domach i 231 mieszkańcach w Trojanowie. Pod koniec XIX wieku, według spisów powszechnych, liczba mieszkańców wyniosła 206. W 1869 roku z dóbr trojańskich wydzielono folwark, który w 1878 roku obejmował 361 mórg powierzchni, w tym 289 mórg gruntów ornych i ogrodów, 25 mórg łąk, 12 mórg pastwisk oraz 35 mórg nieużytków. Na jego terenie prowadzono wydobycie torfu, znajdowało się tam 8 budynków murowanych oraz 7 drewnianych.

Warto podkreślić, że w Trojanowie 3 lutego 1842 roku przyszedł na świat Stanisław Mieczyński – nauczyciel, tłumacz, działacz patriotyczny oraz encyklopedysta. Od 1867 roku miejscowość stała się siedzibą gminy Trojanów, która została zniesiona w połowie 1870 roku i włączona do gminy Chodaków w powiecie sochaczewskim. W okresie międzywojennym Trojanów leżał w województwie warszawskim; w 1921 roku wieś liczyła zaledwie 31 mieszkańców, podczas gdy folwark miał 83.

20 października 1933 roku utworzono gromadę Kistki w ramach gminy Chodaków, która obejmowała wsie Kistki, folwark Trojanów, młyn Trojanów, browar Trojanów, parafię Trojanów oraz osadę Adamówka. W okresie II wojny światowej, Trojanów, wchodząc w skład Generalnego Gubernatorstwa, znalazł się w dystrykcie warszawskim (Landkreis Sochaczew). W 1943 roku gromada Kistki, w której skład wchodził Trojanów, liczyła już 1215 mieszkańców.

Po zakończeniu wojny Trojanów, jako część gromady Kistki, powrócił do powiatu sochaczewskiego w województwie warszawskim. Zmiany w administracji wiejskiej latem 1954 roku doprowadziły do rozdzielenia gromady Kistki; miejscowości te zintegrowano z nową gromadą Chodaków, podczas gdy lokalizacje takie jak Trojanów-Młyn, Trojanów-Ośrodek, Trojanów-Browar, Adamówka, Trojanów-Parafia i Trojanów-Parcele włączono do Sochaczewa.

Zabytki i nekropolie

W mieście znajduje się kościół późnobarokowypw. Narodzenia NMP, który został wzniesiony w 1783 roku przez Adama Lasockiego. Jest to obecnie najstarsza świątynia w Sochaczewie.

W odległości około 1 kilometra na południe od kościoła leży cmentarz z mogiłami żołnierskimi, który powstał w latach 1939–1945. Spoczywa na nim 3855 żołnierzy, a także groby 20 uczniów sochaczewskiego gimnazjum, którzy zginęli jako żołnierze Armii Krajowej 4 kwietnia 1944 roku podczas bitwy pod Bronisławami w trakcie odbierania zrzutu broni.

Na cmentarzu istnieje przypuszczenie o obecności potajemnych pochówków Polaków, którzy zostali zamordowani w okresie stalinowskim przez służby informacyjne. Jednym z takich przypadków jest Zefiryn Machalla oraz Zdzisław Barbasiewicz, których życie zostało tragicznie przerwane w mrocznych czasach historycznych.

Przypisy

  1. Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978.
  2. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30.09.1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 1: m.st. Warszawa: Województwo warszawskie.
  3. Łódzki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 20, poz. 258.
  4. Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943).
  5. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 01.07.1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  6. Uchwała Nr VI/13/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 05.10.1954 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 01.12.1954 r., Nr. 11, Poz. 67).
  7. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 01.12.1954 r., Nr. 11, Poz. 67.
  8. Trojanów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 480.
  9. Praca zbiorowa 1910.

Oceń: Trojanów (Sochaczew)

Średnia ocena:4.66 Liczba ocen:6